Conflict tussen Maori en blanken, deel 1

(gelieve eerst het vorige artikel lezen)

Hoi iedereen,

Zoals beloofd wil ik met een concreet, hedendaags voorbeeld de rode draad tussen 'vroeger' en 'nu' aantonen. Maar eerst een korte voorgeschiedenis...

Hoewel de Maori claimen de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland te zijn, gaat hun geschiedenis niet zo heel ver terug. Archeologen nemen aan dat de eerste Maori-stammen rond 1300 na Christus in Nieuw-Zeeland zijn gearriveerd. Ze waren er in elk geval voor de Engelsen, die er zich pas in de negentiende eeuw hebben gevestigd, hoewel James Cook er al in 1769 was geweest.

Om bloedige oorlogen te vermijden en om de landverdeling 'eerlijk' te doen verlopen, hebben de Maori-stammen en de Engelse regering in 1840 een verdrag ondertekend. Er waren echter twee versies van het verdrag (een Maori-versie en een Engelse versie) die door de betrokken partijen verschillend werden geinterpreteerd. Het gevolg laat zich niet moeilijk raden: conflicten, landoorlogenm gediscussieer, enzovoort. Sinds 1840 is er vanalles gebeurd in Nieuw-Zeeland, maar de discussies over het verdrag en de landconflicten duren tot op de dag van vandaag voort...

In wat volgt wil ik aantonen hoe dit conflict de hedendaagse politiek in Nieuw-Zeeland beinvloedt. De Maori Party in New-Zeeland (politieke partij) bestaat nog maar vijf jaar. In de periode daarvoor was er geen specifieke politieke partij voor de Maori's, hoewel de socialistische partij Labour het voor de Maori's opnam. Dat is niet verwonderlijk, want de socialisten ontfermden zich over de armen en de Maori waren - en zijn - over het algemeen minder welstellend dan de blanken in Nieuw-Zeeland. Er zetelden zelfs enkele Maori in het partijbestuur van Labour.

Echter, vijf jaar geleden, toen de socialisten aan de macht waren in Nieuw-Zeeland (Helen Clark), heeft men een controversiele wet goedgekeurd: de "Foreshore and Seabed Act". Deze wet heeft echter voor een breuk gezorgd binnen de socialistische partij, zodat de Maori zich van de 'socialisten' hebben afgescheurd en zelf een partij hebben opgericht.

Maar goed, laten we even wat gas terugnemen. Om de "Foreshore and Seabed Act" te kunnen begrijpen, moeten we even terugkeren naar de landconflicten tussen de Maori en de blanken in Nieuw-Zeeland. Als protest tegen de oneerlijke landverdelingen hadden veel Maori die aan de zee woonden een stukje strand voor zich opgeeist en het afgespannen met een omheining. De andere bewoners van Nieuw-Zeeland waren echter bang dat de Maori met alle stranden zouden gaan lopen en dit heeft tot heel wat conflicten geleid. Onze afternoon-teacher zei me gisteren dat sommige Maori op een gegeven moment met een geweer over hun strand liepen om ongewenste bezoekers af te schrikken.

De socialisten meenden dat iedereen toegang moest hebben tot het strand en "Foreshore and Seabed Act" bepaalt dus dat niemand het recht heeft om een stuk strand voor zich op te eisen. De Maori waren uiteraard ontevreden en hebben, zoals vermeld, hun eigen partij opgericht. Toch stemmen heel wat Maori die niet wakker liggen van de zee (maar wel van sociale maatregelen) voor Labour, zodat de socialistische partij nog steeds de grootste partij is, hoewel het verschil met National miniem is.

Het verhaal is nog niet af, maar ik wil het even onderbreken voor een korte reiservaring. Toen we op Waiheke Island waren wilden Kaat en ik naar een bepaalde baai met een idyllisch strandje gaan. Jammer genoeg konden we het strand niet bereiken omdat alle paden (en een geasfalteerde weg) die naar de baai gingen afgesloten waren met een bord "privaat grondgebied". Ten einde raad hebben we een lokale Nieuw-Zeelander om uitleg gevraagd en hij zei dat een miljonair de ganse baai had opgekocht en een villa op het strand had gebouwd. "Maar", zei hij, "als je naar de volgende baai gaat en over de rotsen klimt kan je wel tot op het strand komen". We hebben toen wel over enkele rotsen geklauterd, maar zijn niet tot op het strand gegaan...

Dit verhaal toont aan hoe absurd de situatie soms is. Veel rijke Nieuw-Zeelanders hebben in de praktijk een privee-strandje (zeker als het aan beide kanten door kliffen wordt afgeschermd) omdat alle toeganswegen over land tot het strand op privaat grondgebied liggen. Maar als je een kajak hebt en je kan het strand via de zee bereiken, dan kan niemand je daar wegjagen, want het strand in Nieuw-Zeeland is van iedereen! Tot zover... Volgende keer het tweede (en laatste) deel van het verhaal!

Groetjes vanuit Auckland,

Pieter